Συνέντευξη με την Αρχοντία Νασιρίδου - Αγώνας για την προσβασιμότητα για όλους - Κανενός είδους και βαθμού παρενόχληση δεν πρέπει να κρύβεται

Εδώ για το ηχητικό της συνέντευξης και το σύνολο του κειμένου για την εξυπηρέτηση των ανθρώπων με πρόβλημα ακοής το οποίο επεξεργάστηκε η Αρχοντία για λόγους τεχνικούς και για λόγους κατανόησης.

Εδώ για να ακούστε την συνέντευξη απευθείας.

- Σε καλωσορίζω στην σελίδα μου.

- Καλώς σας βρήκα! Θεωρώ πάρα πολύ ωραία αυτήν την πρωτοβουλία. Συγχαρητήρια! Θεωρώ πως είναι πολύ σημαντικό να αναδειχθούν οι άνθρωποι με αναπηρία και συγκεκριμένα οι γυναίκες με αναπηρία, να ακουστεί η φωνή τους, να ευαισθητοποιηθεί το κοινό για την αναπηρία.

- Μίλησέ μας για εσένα.

- Ονομάζομαι Αρχοντία Νασιρίδου. Γεννήθηκα το 1995 με σοβαρής – βαριάς μορφής βαρηκοΐα. Στα 2 χρόνια της ζωής μου έβαλα για πρώτη φορά ακουστικά. Από τότε έκανα λογοθεραπεία και κατάφερα να μιλάω και να επικοινωνώ με τον κόσμο κυρίως με την χειλεανάγνωση. Σπούδασα ψυχολογία και τώρα κάνω μεταπτυχιακό στη Συμβουλευτική Ψυχολογία. Παράλληλα εργάζομαι ως αναπληρώτρια ψυχολόγος σε 3 Γενικά Λύκεια και σε 1 Γενικό Γυμνάσιο.

- Συγχαρητήρια! Είναι μια σπουδαία πορεία που υποστηρίχτηκε σίγουρα από τους δικούς σου και χρειάστηκε πολλή δύναμη από πλευράς σου.

- Πράγματι είχα τεράστια υποστήριξη από το οικογενειακό περιβάλλον και από τους φίλους μου, σε όλη την πορεία της ζωής μου. Σίγουρα χρειάστηκε δύναμη για να ξεπερνάω τα εμπόδια, ορισμένα μάλιστα ήταν πολύ μεγάλα εμπόδια. Κάθε φορά αναζητούσα τον τρόπο για να τα ξεπεράσω. Άλλωστε ένας σημαντικός λόγος εξαιτίας του οποίου δραστηριοποιούμαι στα θέματα της αναπηρίας είναι αυτό ακριβώς. Να βοηθήσω τα εμπόδια να μικρύνουν. Οι πολίτες μπορούν να βοηθήσουν σε αυτό, διευκολύνοντας την ζωή μας. Να υπάρχει αποδοχή και το πλέον σημαντικό για μένα, η λέξη - κλειδί, είναι η προσβασιμότητα. Είναι πάρα πολύ σημαντικό πράγμα!

- Η οποία να συμπληρώσω επιβάλλεται και από τον νόμο σε όλα τα επίπεδα. Στο ψηφιακό, το δομημένο περιβάλλον και σε κάθε έκφανση της ζωής. Ειδικά στην περίπτωση των ανθρώπων με πρόβλημα ακοής, έχουμε πολλά προβλήματα. Θέλω να μας μιλήσεις και για την χειλεανάγνωση που συχνά ξεχνιέται, υποσκελίζεται από την νοηματική. Πως το έχεις βιώσει εσύ;

- Η χειλεανάγνωση για μένα ήταν κάτι έμφυτο, δεν χρειάστηκε ποτέ να λάβω εκπαίδευση για να την χρησιμοποιώ. Είναι η προσεκτική παρακολούθηση των χειλιών του συνομιλητή μας και η κατανόηση των φθόγγων που εκφέρει, σε συνδυασμό με τον ήχο. Υπάρχουν κάποια σημεία - κλειδιά, κάποιοι κανόνες που πρέπει να ακολουθεί κάποιος κατά την χειλεανάγνωση. Να υπάρχει καλός φωτισμός, πλήρης θέαση του στόματος και άλλα που δύσκολα ο άλλος θυμάται ή έχει συνεχώς στο μυαλό του. Οι περισσότεροι άνθρωποι όταν ακούνε την λέξη βαρήκοος ή κωφός, πάει το μυαλό τους ότι για να επικοινωνήσουν πρέπει να μιλούν πολύ δυνατά ή να κάνουν νοηματική. Παρατηρώ πως η χειλεανάγνωση δεν είναι πολύ διαδεδομένη και γνώριμη. Αυτήν την στιγμή αντιμετωπίζω μεγάλο θέμα εξαιτίας των μασκών προσώπου. Με την χρηματοδότηση του Δήμου Καλαμαριάς που διαμένω (και τον ευχαριστώ πολύ για την εξυπηρέτηση) απέκτησα μάσκες προσώπου με διαφάνεια για τη δουλειά μου και συγκεκριμένα για τις ατομικές μου συνεδρίες. Παράλληλα ενημερώνω τους συνεργάτες μου και τους μαθητές μου και βρίσκω μη λεκτικούς τρόπους ολοκλήρωσης κάποιων δραστηριοτήτων στο πλαίσιο τάξης, τους πλησιάζω, στρέφω το ακουστικό μου προς την πλευρά τους για να τους ακούω καλύτερα και γενικά δεν έχω κάποιο πρόβλημα μέχρι στιγμής και χαίρομαι γι' αυτό. Απλά χρειάζεται οργάνωση, να βρίσκω τους τρόπους, να επικοινωνώ την ανάγκη μου και να ξεπερνώ τα εμπόδια που παρουσιάζονται εξαιτίας της αναπηρίας μου. Ευτυχώς έχω κοντά μου πολύ καλούς και συνεργάσιμους ανθρώπους. Να σημειώσω πως τα ίσα δικαιώματα στην εργασία, στην εκπαίδευση και σε όλους τους τομείς είναι πολύ σημαντικά για κάθε άνθρωπο. Μπορεί π.χ. να πει κάποιος: "γιατί ήρθες εσύ να δουλέψεις εδώ αφού δεν ακούς και δυσκολεύεσαι με τις μάσκες;" Μπορεί να είναι η αυτόματη σκέψη ενός ανθρώπου. Όμως, όλοι έχουμε δικαίωμα στην πρόσβαση, κανένας νόμος δεν απαγορεύει να εργάζονται οι κωφοί ή οι βαρήκοοι.

- Είσαι πραγματικά χείμαρρος, στο λόγο σου, στην σκέψη σου. Συγχαρητήρια! Παρεμβαίνω μόνο και μόνο για να αναφέρω την πληροφορία στους ανθρώπους που δεν μας βλέπουν αλλά ακούνε την ηχογράφηση, πως επικοινωνούμε με βιντεοκλήση ώστε να βλέπεις τα χείλη μου και να καταλαβαίνεις τις ερωτήσεις μου, διαβάζεις δηλαδή την κίνηση των χειλιών μου και καταλαβαίνεις τους φθόγγους που εκφέρω, υποβοηθούμενη από τον ήχο που λαμβάνεις. Φυσικά εσύ με τον πολύ ωραίο λόγο σου μας εξηγείς τα σπουδαία που έχεις να μας πεις και σε ακούμε με προσοχή.

- Ευχαριστώ πολύ! Σημειώνω πως είναι δύσκολο να εξηγήσω πώς ακριβώς ακούω. Η φωνή ορισμένων ανθρώπων μπορεί να είναι τέτοια που να με βοηθά να ακούω, να αντιλαμβάνομαι τι λέει κάποιος καλύτερα. Ή να επικοινωνώ καλύτερα όταν ο συνομιλητής μου έχει καλή άρθρωση. Το βέβαιο είναι πως δεν ακούω αυτόματα. Πρέπει να προσπαθώ για να ακούω. Καταναλώνω πολλή ενέργεια για να ακούω. Σίγουρα η χειλεανάγνωση κάνει πολύ πιο εύκολη την διαδικασία. Επανέρχομαι στην πρόθεσή μου για δράση, στην προσπάθεια ευαισθητοποίησης του κόσμου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα δικαιώματα των μειονοτικών ομάδων, ειδικά των ανθρώπων με αναπηρία, ώστε να αποτινάξουμε την αρνητική χροιά στον όρο αυτό. Επισημαίνω πως ο ανάπηρος έχει συνδεθεί με την εικόνα του αναπηρικού αμαξιδίου που σηματοδοτεί διάφορα σημεία στις πόλεις και τα χωριά, αλλά δεν είναι μόνο αυτός ο άνθρωπος με αναπηρία. Η αναπηρία μου δεν είναι εμφανής, είναι αόρατη, μιας και το ακουστικό μου κρύβεται κάτω από τα μαλλιά, με αποτέλεσμα να μην μπορεί κάποιος να κάνει την σύνδεση και να καταλάβει πως και εγώ είμαι άνθρωπος με αναπηρία. Στόχος μου είναι να ευαισθητοποιηθεί ο κόσμος, να βοηθήσω στην ένταξη στην κοινωνία και την επίτευξη της προσβασιμότητας για όλους. Για παράδειγμα, σε κάποια υπηρεσία μπορεί ο υπάλληλος να δυσανασχετήσει αν βλέπει ότι δεν ακούω ή να ξεφυσήσει, δεν γνωρίζουν πώς είναι. Είναι απαράδεκτο να υπάρχουν τέτοιοι τρόποι αντιμετώπισης για κάθε άνθρωπο με αναπηρία.

- Είναι αλήθεια πως δεν παρουσιάζονται συχνά περιπτώσεις καλής εξυπηρέτησης από τις δημόσιες υπηρεσίες. Μίλησέ μας για την σχολική σου ζωή, το πανεπιστήμιο και το πόσο θα είχε αλλάξει ένα κοχλιακό εμφύτευμα την ζωή σου. Σε ρωτώ γιατί έτυχε να βοηθήσω στην γραφειοκρατική διαδικασία για την τοποθέτηση κοχλιακού εμφυτεύματος σε κάποια παιδιά.

- 2 ετών διαγνώστηκε η βαρηκοΐα μου. Με πολλές συνεδρίες λογοθεραπείας κατάφερα να μιλώ όπως με ακούτε τώρα. Αν και σταμάτησα την λογοθεραπεία γιατί με κούραζε, ήμουν μικρή και βαριόμουν αλλά έχω φτάσει σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο ομιλιτικότητας. Στην σχολική μου πορεία έπρεπε να διαβάζω πολύ μόνη μου, να αναπληρώνω τα κενά και με βοηθούσε πολύ η μητέρα μου. Στο δημοτικό σχολείο δεν θυμάμαι να είχα κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα. Στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο υπήρχαν δυσκολίες γιατί είχα πολλούς και διαφορετικούς καθηγητές, το πρόγραμμα ήταν αναμφισβήτητα δυσκολότερο και αντιμετώπιζα πρόβλημα στο να κάνω συνεχώς χειλεανάγνωση ή να ακούω τόσα άτομα μέσα σε μία τάξη. Οι καθηγητές μπορεί να περπατούσαν συνεχώς και εγώ δεν είχα την ικανότητα να τους εκφράσω τις ανάγκες μου, δεν αντιλαμβανόμουν τι ακριβώς χρειαζόμουν, δεν έδειχνα την δέουσα σημασία, το έκρυβα.

- Φαντάζομαι πως δεν πρέπει να γυρίζει την πλάτη του ο καθηγητής προς το μέρος σου. Το πρόσωπο του συνομιλητή σου πρέπει να είναι πάντα προς το μέρος σου.

- Ακριβώς! Προσπαθούσα πάντα να κάθομαι στο πρώτο θρανίο. Ήμουν καλή μαθήτρια και έριχνα το βάρος στο διάβασμα στο σπίτι. Είναι δύσκολο να προσπαθείς όλη μέρα να ακούς με αυτόν τον τρόπο και με τεράστια προσοχή. Είχα επιλέξει από νωρίς την ψυχολογία για τις πανεπιστημιακές μου σπουδές, γιατί μου άρεσε πάρα πολύ! Έπειτα, η παρακολούθηση των πανεπιστημιακών μαθημάτων στα τεράστια αμφιθέατρα ήταν πολύ δύσκολη. Οι φοιτητές ήταν πολλοί, χανόσουν, οι καθηγητές δεν με γνώριζαν προσωπικά ώστε να γνωρίζουν την κατάστασή μου, όπως στο σχολείο. Βασίστηκα και εδώ στο διάβασμα των βιβλίων στο σπίτι. Στα πρώτα έτη δεν παρακολουθούσα πολύ, έκανα την φοιτητική μου ζωή και στα τελευταία έτη παρακολούθησα περισσότερο. Τότε ξεκίνησα και νοηματική σε ένα φροντιστήριο. Μου άρεσε πολύ, γνώρισα κωφούς και βαρήκοους, γιατί έως τότε δεν γνώριζα κανέναν άλλο με πρόβλημα ακοής. Μετά το πτυχίο μου ξεκίνησα μεταπτυχιακό στην Συμβουλευτική Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Δυσκολίες αντιμετωπίζω γιατί υπάρχουν πολλά μαθήματα με υποχρεωτική παρακολούθηση, πολλές ώρες μαθημάτων, με πολλούς διαφορετικούς καθηγητές, αλλά πλέον γνωρίζω τις ανάγκες μου και ξέρω να τις επικοινωνώ. Όταν ήμουν πιο μικρή κάτι τέτοιο ήταν αδύνατον. Άλλωστε μεγάλωνα σε έναν κόσμο ακουόντων και δεν κατάφερνα να αντιληφθώ τι ακριβώς χρειάζομαι, δεν ήξερα κανέναν άλλον σαν και μένα, ήμουν η διαφορετική. Θέλω να ασχοληθώ με την επιστήμη μου περισσότερο και κάποια στιγμή να ανοίξω και ένα δικό μου γραφείο. Θέλω επίσης να βοηθήσω κωφούς και βαρήκοους αλλά και τις οικογένειές τους γιατί από τους γονείς ξεκινάνε όλα. Είναι σημαντικό να πετύχουμε την αποδοχή, την αυτογνωσία και να επικοινωνούν τις ανάγκες τους.

- Ως προς τις φιλικές σχέσεις μπορείς να μας μιλήσεις; - Στο Δημοτικό είχα λίγους φίλους, δηλαδή δεν είχα για παράδειγμα πολλές δραστηριότητες εκτός σχολείου από δω κι από κει. Στο γυμνάσιο και στο λύκειο είχα πολλούς φίλους, πολλές παρέες. Αλλά πολλές φορές, οι φίλοι μου, όχι οι πιο κοντινοί, αυτοί που κάναμε απλά παρέα ή ήταν γνωστοί μου δεν ήξεραν ότι έχω βαρηκοΐα, δεν το έλεγα και δεν το έδειχνα, και δεν το αντιλαμβάνονταν σε συνδυασμό με το ότι μιλάω καλά κι ότι δεν φαίνεται κάπως. Γενικά οι φιλικές σχέσεις ήταν πάντα σε καλό επίπεδο, αλλά εκείνο που άλλαξε είναι εγώ, και το πώς στέκομαι απέναντι σε αυτό, εννοώντας ότι τώρα γνωρίζω και επικοινωνώ καλύτερα τις ανάγκες μου και το τι χρειάζεται για να ακούσω. Στο Γυμνάσιο κυρίως με κορόιδευαν μερικά παιδιά, γιατί αν ήμουν πλάτη δεν άκουγα όταν με φώναζαν. Στις σκάλες για παράδειγμα μπορεί να φώναζαν το όνομά μου και να γελούσαν αν δεν ανταποκρινόμουν, ή μου έχουν πει για παράδειγμα πως έχω μαρμελάδα στ' αυτιά.

- Ποια είναι η θέση της γυναίκας στην Ελλάδα σήμερα; Ποια είναι η θέση της γυναίκας με αναπηρία;

- Θεωρώ πως υπάρχει δρόμος για να φτάσει η γυναίκα εκεί που πρέπει να είναι. Υπάρχει η θέληση, γίνονται βήματα. Ενεργοποιείται ο κόσμος, γίνονται πορείες, δράσεις, οργανώσεις και χαίρομαι! Αποκτάται μια φωνή που δεν υπήρχε. Με την ενέργεια της Μπεκατόρου άνοιξε ένας μεγάλος δρόμος και χαίρομαι πολύ γι’ αυτό, άρχισαν να μιλάνε περισσότερο οι γυναίκες για την σεξουαλική παρενόχληση και να την συνειδητοποιούν. Η σεξουαλική παρενόχληση είχε κανονικοποιηθεί κατά κάποιον τρόπο.

- Πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση! Αναφέρεις πώς τοποθετούμε την παρενόχληση σε ένα σημείο τέτοιο ώστε να μην το θεωρούμε και τόσο κακό;

- Να το εξηγήσω. Αρχικά εννοείται η σεξουαλική παρενόχληση είναι κάτι κακό. Απλώς για παράδειγμα, είσαι σε έναν εργασιακό χώρο και συμβαίνει μια παρενόχληση, ακόμη και λεκτική. Υπάρχει η αίσθηση πως έτσι είναι, αυτό συμβαίνει, έτσι είναι η νόρμα, και προχωράμε, συνεχίζουμε τη ζωή μας. Σαν να το θεωρούμε δεδομένο. Πρέπει να μιλάμε, να αντιδράμε, να μην φοβόμαστε, να είμαστε ενωμένες. Είμαι σίγουρη πως οι γυναίκες στην χώρα μας θα τα καταφέρουμε και θα κερδίσουμε την θέση που μας αξίζει. Υπάρχουν απίστευτες γυναίκες στην χώρα μας. Δυναμικές και δημιουργικές. Η γυναίκα με αναπηρία μπορεί να είναι σε δυσμενέστερη θέση, εξαρτάται πάντα και από τον κάθε άνθρωπο. Δεν ευνοεί το φύλο, αλλά πιστεύω πως η γυναίκα με αναπηρία δεν είναι κάτι διαφορετικό από κάθε άλλη γυναίκα αλλά μπορεί να χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια, γιατί και τα εμπόδια που πρέπει να ξεπεράσει είναι μεγαλύτερα.

- Η συζήτησή μας αποδεικνύει πως υπάρχει ελπίδα για μια καλή πορεία και θετική εξέλιξη! Χαίρομαι για την επικοινωνία μας! Περιμένω να κλείσουμε με ένα μήνυμα προς τις γυναίκες.

- Θέλω να πετύχουμε την αποδοχή, την ισοτιμία, προσβασιμότητα, λέξεις - κλειδιά! Επίσης ένταξη, σεβασμός, αλληλεγγύη! Θα κάνω τα πάντα για να προσθέσω έστω και ένα λιθαράκι στην δημιουργία του κατάλληλου εδάφους στη χώρα μας. Οι γυναίκες θέλω να είναι δυνατές, να μιλάνε, να ζητούν βοήθεια, να δραστηριοποιούνται, γιατί μπορούμε να κάνουμε θαύματα! Ένα μεγάλο μπράβο σε όλες τις γυναίκες!

- Είναι θαύμα η γυναίκα στην ζωή μας! Σ' ευχαριστώ!

- Ευχαριστώ για το κάλεσμά σας! Ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία! Ευχαριστώ για τον χρόνο σας!

Υ. Γ. Κάποιες ερωτήσεις δεν έχουν απαντηθεί πλήρως λόγω του αυθόρμητου λόγου και των πολλών και σημαντικών θεμάτων που προέκυψαν κατά την διάρκεια της συζήτησης. Θα έχουμε την Αρχοντία σύντομα και πάλι κοντά μας για μια ακόμη ενδιαφέρουσα συνέντευξη.