Σχόλια για τα Πέντε μέτρα βοήθειας σε ευάλωτες ομάδες πολιτών

Δημοσίευμα στην Καθημερινή εφημερίδα. Το συνολικό πακέτο μέτρων που επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία, περιλαμβάνει 5 δράσεις χωρίς ιδιαίτερο δημοσιονομικό κόστος, με μεγάλη όμως κοινωνική και πολιτική υπεραξία. Οι δράσεις αναφέρονται στο σύνολό τους στις πλέον ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Τη δημιουργία ενός ειδικού λογαριασμού «χρηματοδότησης από το πλήθος», κατά τα πρότυπα του crowdfunding, όχι όμως για τη λειτουργία κάποιας startup επιχείρησης αλλά για τη σίτιση των μαθητών στα δημοτικά σχολεία, τη δωρεάν μετακίνηση ανέργων, χαμηλοσυνταξιούχων και ευάλωτων κοινωνικών ομάδων με τις αστικές συγκοινωνίες, αλλά και μια σειρά μέτρων προκειμένου μεγάλες ποσότητες προϊόντων που δεν συλλέγονται από τα χωράφια ή τροφίμων που παραμένουν αδιάθετα στα ράφια των σούπερ μάρκετ να κατευθύνονται σε ευάλωτες ομάδες της κοινωνίας, περιλαμβάνει το αντιμνημονιακό πακέτο μέτρων που θα κατατεθεί στη Βουλή προς ψήφιση, παράλληλα με το 3ο Μνημόνιο. Το συνολικό πακέτο μέτρων που επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία, περιλαμβάνει 5 δράσεις χωρίς ιδιαίτερο δημοσιονομικό κόστος, με μεγάλη όμως κοινωνική και πολιτική υπεραξία. Οι δράσεις αναφέρονται στο σύνολό τους στις πλέον ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, αναμένεται να μετριάσουν λίγο τις συνέπειες μιας εκ προοιμίου σκληρής συμφωνίας, που περιορίζει δραματικά το εισόδημα των μισθωτών και των συνταξιούχων. Η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου ήδη ολοκληρώνει την κατάρτιση των συγκεκριμένων δράσεων, οι οποίες θα κατατεθούν ως τροπολογίες στη Βουλή και εκτός απροόπτου θα ψηφιστούν μαζί με το νέο Μνημόνιο. Οι δράσεις που παρουσιάζει σήμερα η «Κ» αφορούν το μαλακό υπογάστριο της ελληνικής κοινωνίας που βάλλεται περισσότερο από την κρίση, όπως είναι οι μαθητές δημοτικών σχολείων σε περιοχές-θυλάκους φτώχειας και υψηλής ανεργίας, οι άνεργοι, οι χαμηλοσυνταξιούχοι και οι άνθρωποι που ζουν σε συνθήκες ακραίας ανθρωπιστικής κρίσης. Η πρώτη δράση αναμένεται να υλοποιηθεί σε συνεργασία με την Εθνική Τράπεζα. Στη σχεδιαζόμενη τροπολογία θα προβλέπεται η δημιουργία ενός ειδικού λογαριασμού κατά τα πρότυπα του crowdfunding που χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση των startup εταιρειών. Τα κεφάλαια που θα μπορεί να συγκεντρώνει, από ιδιώτες, επιχειρήσεις ή οργανισμούς σε Ελλάδα και εξωτερικό, θα διοχετεύονται για τη σίτιση των περίπου 600.000 παιδιών που εκτιμάται ότι φοιτούν στα 4.254 δημοτικά σχολεία της χώρας. Βάσει του σχεδιασμού, το πρόγραμμα σίτισης των μαθητών δημοτικού από την 1η Ιανουαρίου 2016 και μετά θα μπορεί να χρηματοδοτείται και μέσω του Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας για τους Απόρους (ΤΕΒΑ) καθώς ήδη το υπουργείο Εργασίας έχει ξεκινήσει τις σχετικές διαδικασίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ κονδύλια ενδέχεται να διοχετευθούν και από τον κρατικό προϋπολογισμό. Η Εθνική Τράπεζα έχει, σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη δεσμευθεί να διαθέσει για το σκοπό αυτό, 600.000 ευρώ (300.000 το 2015 και 300.000 ευρώ το 2016). Αρχικά, το πρόγραμμα σίτισης στα δημοτικά σχολεία θα τρέξει πιλοτικά, σε περιοχές με υψηλή ανεργία, όπως η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη και η Πάτρα. Στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι να συμμετέχουν όλα τα παιδιά των σχολείων που θα επιλεγούν, ενώ ήδη γίνονται συζητήσεις με κοινοπραξίες εταιρειών εστίασης που θα αναλάβουν την παρασκευή των γευμάτων ή και τη διακίνησή τους. Το σχόλιο μας για την πρώτη δράση αφορά το αβέβαιο των πηγών χρηματοδότησης του προγράμματος, γεγονός που μας ανησυχεί ως προς τον τρόπο υλοποίησής του. Για να μη μείνει και αυτό στην πιλοτική μόνο εφαρμογή όπως άλλα προγράμματα. Η δεύτερη δράση αφορά τη διάθεση των μεγάλων ποσοτήτων τροφίμων που δεν συλλέγονται από τα χωράφια ή συλλέγονται και παραμένουν αδιάθετα, με αποτέλεσμα στη συνέχεια να καταστρέφονται, σε ευάλωτες ομάδες. Στην πράξη, η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με την τροπολογία που καταρτίζει σε συνεργασία με τα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Παραγωγικής Ανασυγκρότησης και Οικονομίας, θα επεκτείνει τα σχετικά ευρωπαϊκά προγράμματα και τα μέτρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους παραγωγούς που επλήγησαν από το ρωσικό εμπάργκο, στο σύνολο της ελληνικής αγροτικής παραγωγής, προκειμένου φρούτα και οπωροκηπευτικά, μέσω των κοινωνικών συμπράξεων που ήδη λειτουργούν σε όλες τις περιφέρειες της χώρας, να διατίθενται σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες. Στόχος είναι τα τρόφιμα να φτάσουν σε όσους έχουν πραγματική ανάγκη. Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί με την ευθύνη του ΥΠΑΠΕΝ και σε ό,τι αφορά τη διανομή στους τελικούς δικαιούχους (άπορους και λοιπές ευπαθείς κατηγορίες πολιτών), μέσω της συνεργασίας του με τις Κοινωνικές Συμπράξεις και τις δομές αλληλεγγύης του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Το σχόλιο μας για τη δεύτερη δράση αφορά τον προβληματισμό μας για το πως θα γίνεται η διανομή. Με ποιά ταχύτατη δράση και από ποιό άριστα οργανωμένο οργανισμό - υπηρεσία θα υλοποιείται η διανομή στους τελικούς δικαιούχους των ευπαθών προϊόντων που αποφάσισε το υπουργείο να διανεμηθούν. Τα ευαίσθητα αυτά προϊόντα θα καταλήγουν σάπια στα χέρια των τελικών δικαιούχων τις περισσοτερες φορές. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η τρίτη δράση - τροπολογία, που αφορά την κατάργηση των πληθυσμιακών κριτηρίων για τη λειτουργία νόμιμων αγορών χωρίς μεσάζοντες. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι υπαίθριες αγορές χωρίς μεσάζοντες, εφόσον πληρούν όλες τις νόμιμες προδιαγραφές, θα μπορούν να λειτουργούν σε όλες τις περιοχές, χωρίς τις πληθυσμιακές απαγορεύσεις που ισχύουν σήμερα (να λειτουργούν σε περιοχές κάτω των 3.000 κατοίκων). Στο πλαίσιο του νόμου που πέρασε πρόσφατα στη Γαλλία, η τέταρτη τροπολογία θα απαγορεύει στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ να πετούν στα σκουπίδια τρόφιμα που μπορούν να καταναλωθούν με ασφάλεια και θα τις υποχρεώνει να τα δωρίζουν σε φιλανθρωπικές οργανώσεις ή στις δομές αλληλεγγύης του υπουργείου Εργασίας. Στην τέταρτη δράση το σχόλιό μας αφορά τον προβληματισμό για την ποιότητα των προϊόντων που θα καταλήγουν στους τελικούς δικαιούχους, μιάς και ήδη θα είναι προϊόντα ληγμένα ή κοντά στη λήξη τους, τα οποία μέχρι να διανεμηθούν, τις περισσότερες φορές θα έχουν σίγουρα λήξει. Σκοπός είναι να ταϊζουμε τον ταλαιπωρημένο πολίτη ότι να'ναι; Η να τον βοηθήσουμε να ζήσει με αξιοπρέπεια και με τροφή διασφαλισμένη και όχι σάπια; προωθείται η δημιουργία κάρτας ελεύθερης μετακίνησης ανέργων, πολύτεκνων οικογενειών, χαμηλοσυνταξιούχων, ατόμων άνω των 65 ετών και ατόμων με αναπηρία, στις αστικές συγκοινωνίες. Το καταληκτικό σχόλιό μας αφορά την αδυναμία των υπολογιστικών συστημάτων ακόμη και εντός της ιδίας υπηρεσίας, να αλληλεπιδράσει και να συγκρίνει στοιχεία των δικαιούχων. Αυτό προκαλεί αρχικά τους επιτήδειους να αιτηθούν σε πολλές περιοχές και να λαμβάνουν βοήθεια από όλες χωρίς κανείς να αντιληφθεί τίποτα. Το ίδιο κάνουν και με τα επιδόματα πρόνοιας που μπορεί να τα λαμβάνουν σε διάφορες περιοχές κλπ. Επίσης προκαλεί επιπλέον ταλαιπωρία στον άνθρωπο από κάθε είδους ευπαθή κοινωνική ομάδα, ιδίως στον άνθρωπο με αναπηρία, να πρέπει κάθε φορά να κάνει νέα αίτηση για κάθε μια δράση, μαζεύοντας όλα τα έγγραφα ξανά και ξανά, ακόμη και αν αυτή η νέα αίτηση περιέχει τα ίδια ακριβώς στοιχεία που τα είχε καταθέσει και στην προηγούμενη αίτησή του, σε υπηρεσία του ίδιου υπουργείου, επί του προκειμένου του υπουργείου εργασίας. Τα ίδια στοιχεία για το επίδομα θέρμανσης, το κοινωνικό μέρισμα, την κάρτα σίτισης - αλληλεγγύης, το πρόγραμμα επισιτιστικής βοήθειας και λοιπά, τη στιγμή που αν υπήρχε σοβαρό υπολογιστικό σύστημα, που θα συνέδεε όλες τις υπηρεσίες και τα υπουργεία, θα ήταν δυνατό με το πάτημα ενός μόνο κουμπιού να εκτυπωθεί η λίστα με τους δικαιούχους. Το σύστημα θα έλεγχε τα οικονομικά στοιχεία, εισοδήματα, φορολογική δήλωση, εκκαθαριστικό, τα διάφορα άλλα πιστοποιητικά πχ αναπηρίας κλπ και θα είχαμε ξεμπλέξει. Μόνο με ελάχιστους υπαλλήλους και με ταχύτητα στη δημόσια διοίκηση. Ταυτόσημη η κατάσταση και για τα όσα θα αποφασίσει η κυβέρνηση με τους θεσμούς για τα θέματα κοινωνικής πρόνοιας, σχόλια που θα βρείτε στο αμέσως επόμενο κείμενο που έχει αναρτηθεί στο ιστολόγιο.